






СІМЕЙНІ ЛІКАРІ ТА ТЕРАПЕВТИ
НЕВРОЛОГИ, НЕЙРОХІРУРГИ, ЛІКАРІ ЗАГАЛЬНОЇ ПРАКТИКИ, СІМЕЙНІ ЛІКАРІ
КАРДІОЛОГИ, СІМЕЙНІ ЛІКАРІ, РЕВМАТОЛОГИ, НЕВРОЛОГИ, ЕНДОКРИНОЛОГИ
СТОМАТОЛОГИ
ІНФЕКЦІОНІСТИ, СІМЕЙНІ ЛІКАРІ, ПЕДІАТРИ, ГАСТРОЕНТЕРОЛОГИ, ГЕПАТОЛОГИ
ТРАВМАТОЛОГИ
ОНКОЛОГИ, (ОНКО-ГЕМАТОЛОГИ, ХІМІОТЕРАПЕВТИ, МАМОЛОГИ, ОНКО-ХІРУРГИ)
ЕНДОКРИНОЛОГИ, СІМЕЙНІ ЛІКАРІ, ПЕДІАТРИ, КАРДІОЛОГИ ТА ІНШІ СПЕЦІАЛІСТИ
ПЕДІАТРИ ТА СІМЕЙНІ ЛІКАРІ
АНЕСТЕЗІОЛОГИ, ХІРУРГИ
"Pain. Joints. Spine." 3 (19) 2015
Back to issue
Нейропатичний компонент болю в пацієнтів різного віку з остеоартрозом колінних суглобів
Authors: Поворознюк В.В., Приймич У.І. - ДУ «Інститут геронтології імені Д.Ф. Чеботарьова НАМН України», м. Київ; Український науково-медичний центр проблем остеопорозу, м. Київ
Categories: Rheumatology, Traumatology and orthopedics
Sections: Clinical researches
print version
Механізми виникнення больового синдрому в пацієнтів з остеоартрозом залишаються маловивченими. Останні дані свідчать, що, окрім ноцицептивного механізму, у хворих на остеоартроз можуть спостерігатися ознаки центральної сенситизації та нейропатичний компонент болю. Метою дослідження було оцінити кількісні та якісні характеристики больового синдрому й визначити частоту ймовірного нейропатичного компонента болю в пацієнтів різного віку з первинним остеоартрозом (ОА) колінних суглобів за допомогою скринінгових опитувальників, виявити найбільш специфічні ознаки та симптоми нейропатичного болю (НБ) у даної категорії хворих. Матеріали та методи. Обстежено 37 пацієнтів жіночої статі віком від 47 до 85 років з клініко-рентгенологічними проявами первинного ОА колінних суглобів (II–III ст. за Kellgren-Lawrence, 1957) та тривалістю больового синдрому понад 1 міс. Пацієнти згідно з геронтологічною класифікацією були розподілені на 3 вікові категорії: пацієнти середнього (47–59 років), літнього (60–74 роки) та старечого віку (75–89 років). Для виявлення нейропатичного компонента болю використовували скринінгові опитувальники (шкали) нейропатичного болю — painDETECT, LANSS, DN4. Додатково пацієнти заповнювали візуально-аналогову шкалу (ВАШ), опитувальник Мак-Гілла, WOMAC (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index). Оцінку якості життя визначали за допомогою EuroQol-5D. Для статистичної обробки результатів використовували регресійно-кореляційний аналіз, ANOVA, хі-квадрат (χ2). Статистично вірогідними результати вважали при р < 0,05. Результати. За даними опитувальника painDETECT у пацієнтів з ОА колінних суглобів (n = 37) малоймовірний нейропатичний біль зустрічався у 70,3 % (n = 26), можливий (невизначений) — у 24,3 % (n = 9), ймовірний НБ — у 5,4 % (n = 2). Згідно з даними шкали LANSS ймовірний НБ знайдено у 29,7 % обстежених (n = 11), малоймовірний — у 70,3 % (n = 26). За даними DN4 ймовірний НБ виявили у 35,1 % (n = 13), малоймовірний — у 64,9 % (n = 24). Виявлено тісні кореляційні зв’язки між шкалами нейропатичного болю painDETECT i LANSS (r = 0,76; p < 0,001) та painDETECT і DN4 (r = 0,86; p < 0,001). За допомогою кореляційного аналізу встановлено помірні кореляційні зв’язки між показниками ВАШ та показниками всіх скринінгових опитувальників нейропатичного болю — painDETECT (r = 0,4; p < 0,05), LANSS (r = 0,4; p < 0,05), DN4 (r = 0,42; p < 0,05).
Механизмы возникновения болевого синдрома у пациентов с остеоартрозом остаются малоизученными. Последние данные свидетельствуют, что, кроме ноцицептивного механизма, у больных остеоартрозом могут наблюдаться признаки центральной сенситизации и найропатический компонент боли. Целью исследования было оценить количественные и качественные характеристики болевого синдрома и определить частоту вероятного нейропатического компонента боли у пациентов разного возраста с первичным остеоартрозом (ОА) коленных суставов при помощи скрининговых опросников, выявить наиболее специфические признаки и симптомы нейропатической боли (НБ) у данной категории больных. Материалы и методы. Обследовано 37 пациентов женского пола в возрасте от 47 до 85 лет с клинико-рентгенологическими проявлениями первичного ОА коленных суставов (II–III ст. по Kellgren-Lawrence, 1957) и продолжительностью болевого синдрома больше 1 месяца. Пациенты в соответствии с геронтологической классификацией были распределены на 3 возрастные категории: пациенты среднего (47–59 лет), пожилого (60–74 года) и старческого возраста (75–89 лет). Для выявления нейропатического компонента боли использовали скрининговые опросники (шкалы) нейропатической боли — painDETECT, LANSS, DN4. Дополнительно пациенты заполняли визуально-аналоговую шкалу (ВАШ), опросник Мак-Гиллана, WOMAC (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index). Оценку качества жизни определяли при помощи EuroQol-5D. Для статистической обработки результатов использовали регрессионно-корреляционный анализ, ANOVA, хи-квадрат (χ2). Статистически достоверными результаты считали при р < 0,05. Результаты. По данным опросника painDETECT у пациентов с ОА коленных суставов (n = 37) маловероятная нейропатическая боль встречалась у 70,3 % (n = 26), возможная (неопределенная) — у 24,3 % (n = 9), вероятная НБ — у 5,4 % (n = 2). По данным шкалы LANSS вероятная НБ найдена у 29,7 % обследованных (n = 11), маловероятная — 70,3 % (n = 26). По данным DN4 вероятную НБ выявили у 35,1 % (n = 13), маловероятную — у 64,9 % (n = 24). Выявлены тесные корреляционные святи между шкалами нейропатической боли painDETECT и LANSS (r = 0,76; p < 0,001) и painDETECT и DN4 (r = 0,86; p < 0,001). При помощи корреляционного анализа установлены умеренные корреляционные святи между показателями ВАШ и всех скриниговых опросников нейропатической боли — painDETECT (r = 0,4; p < 0,05), LANSS (r = 0,4; p < 0,05), DN4 (r = 0,42; p < 0,05).
Mechanisms of pain syndrome in patients with osteoarthritis (OA) remain poorly understood. Recent data indicate that, in addition to nociceptive mechanism, patients with osteoarthritis may experience signs of central sensitization and neuropathic pain (NP) component. The objective of the study was to assess the quantitative and qualitative characteristics of pain syndrome and to determine the prevalence of probable neuropathic pain component in patients of all ages with primary knee osteoarthritis using screening questionnaires, to identify the most specific signs and symptoms of neuropathic pain in these patients. Materials and methods. The study involved 37 female patients aged 47 to 85 years with clinical and radiographic evidence of primary knee OA (II–III degree by Kellgren-Lawrence, 1957) and duration of pain syndrome for more than 1 month. Patients were divided into three age groups according to gerontological classification: middle-aged (47–59 years), elderly (60–74 years) and senile (75–89 years) patients. To identify neuropathic pain component, we have used screening questionnaires (scales) of neuropathic pain — painDETECT, LANSS, DN4. In addition, patients completed a visual analog scale (VAS), the McGill questionnaire, WOMAC (Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index). Quality of life was assessed by means of EuroQol-5D. For statistical analysis of the results, we have used regression-correlation analysis, ANOVA, chi-square (χ2). Results were considered statistically significant at p < 0.05. Results. According to painDETECT questionnaire, among patients with knee OA (n = 37), 70.3 % (n = 26) had unlikely neuropathic pain, 24.3 % (n = 9) — possible (indefinite), 5.4 % (n = 2) — probable NP. In accordance with the LANSS scale, probable NP was detected in 29.7 % of patients (n = 11), unlikely — in 70.3 % (n = 26). According to DN4, probable NP was found in 35.1 % (n = 13), unlikely — in 64.9 % (n = 24) patients. A close correlation was revealed between the scales of neuropathic pain painDETECT and LANSS (r = 0.76; p < 0.001), and painDETECT and DN4 (r = 0.86; p < 0.001). Using correlation analysis, we have found a moderate correlation between VAS values and indicators of all screening questionnaires of neuropathic pain — painDETECT (r = 0.4; p < 0.05), LANSS (r = 0.4; p < 0.05), DN4 (r = 0.42; p < 0.05).
остеоартроз колінних суглобів, нейропатичний компонент болю, центральна сенситизація, алодинія, скринінгові опитувальники, вербальні дескриптори.
остеоартроз коленных суставов, нейропатический компонент боли, центральная сенситизация, аллодиния, скрининговые опросники, вербальные дескрипторы.
knee osteoarthritis, neuropathic pain component, central sensitization, allodynia, screening questionnaires, verbal descriptors.
Статтю опубліковано на с. 10-19
Вступ
Матеріали й методи
Результати
/13_2.jpg)
Клінічні особливості больового синдрому в пацієнтів з ОА колінних суглобів
/14_2.jpg)
Обговорення
Висновки
1. Поворознюк В.В. Остеоартроз: современные принципы лечения / Поворознюк В.В. // Новости медицины и фармации. — 2004. — № 4(144). — С. 10-13.
2. Поворознюк В.В. Нейропатичний компонент болю при захворюваннях кістково-м’язової системи: огляд літератури за результатами власних досліджень / Поворознюк В.В., Шинкаренко Т.Є., Приймич У.І. // Боль. Суставы. Позвоночник. — 2014. — 4(16). — P. 5-13.
3. Arendt-Nielsen L. Basic aspects of musculoskeletal pain: from acute to chronic pain / Arendt-Nielsen L., Fernandez-de-las-Penas C., Graven-Nielsen T. // J. Man Manip. Ther. — 2011. — 19(4). — P. 186-193.
4. Bennet M. The LANSS Pain Scale: the Leeds assessment of neuropathic symptoms and signs / Bennet M. // Pain. — 2001. — 92. — P. 147-157.
5. Bennett M. Using screening tools to identify neuropathic pain / Bennett M., Attal N., Backonja M.M., Baron R., Bouhassira D. Freynhagen R. [et al.] // Pain. — 2007. — 127. — P. 199-203.
6. Costigan M. Neuropathic Pain: A Maladaptive Response of the Nervous System to Damage / Costigan M., Scholz J., Woolf C. J. // Annu Rev Neurosci. — 2009. — 32. — P. 1-32.
7. Gwilym S.E. Psychophysical and functional imaging evi–dence supporting the presence of central sensitization in a cohort of osteoarthritis patients / Gwilym S.E., Keltner J.R., Warnaby C.E., Carr A.J. [et al.] // Arthritis Rheum. — 2009. — 61(9). — P. 1226-1234.
8. Haanpaa M. NeuPSIG guidelines on neuropathic pain assessment / Haanpaa M., Attal N., Backonja M., Baron R., Bennett M., Bouhassira D., Cruccu G. [et al.] // Pain. — 2011. — 152. — P. 14-27.
9. Hochman J.R. The Nerve of Osteoarthritis Pain / Hochman J.R., French M.R. [et al.] // Arthritis Care & Research. — 2010. — 62(7). — P. 1019-1023
10. Hochman J.R. Neuropathic pain symptoms in a community knee OA cohort / Hochman J.R., Gagliese A.M., Davis A.M. [et al.] // Osteoarthritis and Cartilage. — 2011. — 19. — P. 647-654.
11. Hochman J.R. Neuropathic pain symptoms on the modified painDETECT correlate with signs of central sensitization in knee osteoarthritis / Hochman J.R., Davis A.M. // Osteoarthritis and Cartilage. — 2013. — 21. — P. 1236-1242.
12. Hoper J. The (un)doubtful neuropathic pain component in nonneuropathic pain disorders / Hoper J. // Divisio on Neurolo–gical Pain Research and Therapy, Department of Neurology, Kiel, Germany, Nice, 15 may 2015.
13. Jensena T.S., Baron R. Translation of symptoms and signs into mechanisms in neuropathic pain / Jensena T.S., Baron R. // Pain. — 2003. — 102. — P. 1-8.
14. Moreton B.J. Pain Phenotype in Patients With Knee Osteoarthritis: Classification and Measurement Properties of painDETECT and Self-Report Leeds Assessment of Neuropathic Symptoms and Signs Scale in a Cross-Sectional Study / Moreton B.J., Tew V. // Arthritis Care Res. (Hoboken). — 2015. — 67(4). — P. 519-528.
15. Neogi T. The epidemiology and impact of pain in osteoarthritis / Neogi T. // Osteoarthritis Cartilage. — 2013. — 21(9). — P. 1145-1153.
16. Ochiai N. Efficacy of Combination of Meloxicam and Pregabalin for Pain in Knee Osteoarthritis / Ochiai N., Ohtori S., Sasho T. [et al.] // Yonsei Med J. — 2013. — 54 (5). — P. 1253-1258.
17. Ohtori S. Existance of a Neuropathic Pain Component in Patients with Osteoarthritis of the Knee / Ohtori S., Orita S. [et al.] // Yonsei Med. J. — 2012. — 53 (4). — P. 801-805.
18. Oteo-Álvaro Á1. High Prevalence of Neuropathic Pain Features in Patients with Knee Osteoarthritis: A Cross-Sectional Stud / Oteo-Álvaro Á1., Ruiz-Ibán M.A. [et al.] // Pain Pract. — 2015. — 15(7). — P. 618-626.
19. Phillips J.R. The natural history of pain and neuropathic pain after knee replacement: a prospective cohort study of the point prevalence of pain and neuropathic pain to a minimum three-year follow-up / Phillips J.R., Hopwood B., Arthur C., Stroud R. [et al.] // Bone Joint J. — 2014. — 96 B(9). — P. 1227-1233.
20. Rakel B. Mechanical hyperalgesia and reduced quality of life occur in people with mild knee osteoarthritis pain / Rakel B., Vance C., Zimmerman M.B. [et al.] // Clin. J. Pain. — 2015. — 31(4). — P. 315-322
21. Roubille C. The presence of meniscal lesions is a strong predictor of neuropathic pain in symptomatic knee osteoarthritis: a cross-sectional pilot study / Roubille C., Raynauld J.P. [et al.] // Arthritis Res. Ther. — 2014. — 16(6). — Р. 507.
22. Soni A. Neuropathic Features of Joint Pain: a Community-Based Study / Soni A., Batra R.N.[et al.] // Published in final edi–ted form as: Arthritis Rheum. — 2013. — 65(7). — P. 1942–1949.
23. Valdes A.M. History of knee surgery is associated with higher prevalence of neuropathic pain-like symptoms in patients with severe osteoarthritis of the knee / Valdes A.M., Suokas A.K., Doherty S.A., Jenkins W. [et al.] // Arthritis Rheum. — 2014. –43(5). — P. 1010-1016.
24. Wylde V. Persistent pain after joint replacement: prevalence, sensory qualities, and postoperative determinants / Wylde V., Hewlett S., Learmonth I.D. [et al.] // Pain. — 2011. — 152(3). — P. 566-572.
25. Wylde V. Somatosensory abnormalities in knee OA / Wylde V., Palmer S., Ian D., Learmonth I.D., Dieppe P. // Rheumatology. — 2012. — 51. — P. 535-543.
26. Povoroznyuk V.V. Neuropathic pain component in patients of various age with knee osteoarthritis / Povoroznyuk V.V. [et al.] // 9th Congress of the European Pain Federation EFIC. — Vienna, 2015. — P. 396-397.
Similar articles

Authors:
Povoroznyuk V.V., Pryimych U.I. - State Institution «Institute of Gerontology named after D.F. Chebotariov of National Academy of Medical Sciences of Ukraine», Kyiv, Ukraine; Ukrainian Scientific and Medical Center of Osteoporosis Problems, Kyiv, Ukraine
"News of medicine and pharmacy" 16 (559) 2015
Categories:
Rheumatology
Sections:
Clinical researches

Authors:
Поворознюк В.В., Приймич У.І. - ДУ «Інститут геронтології імені Д.Ф. Чеботарьова НАМН України», м. Київ, Україна
"Тrauma" Том 17, №3, 2016
Categories:
Traumatology and orthopedics
Sections:
Clinical researches

Authors:
Поворознюк В.В., Шинкаренко Т.Є., Приймич У.І. — ДУ «Інститут геронтології імені Д.Ф. Чеботарьова НАМН України»; Український науково-медичний центр проблем остеопорозу, м. Київ
"Pain. Joints. Spine." 1 (17) 2015
Categories:
Rheumatology,
Traumatology and orthopedics
Sections:
Specialist manual
